Sau khi hội đồng thẩm định xét duyệt trao tặng giải thưởng Bảo Sơn 2019 đã có quyết định, thì chiều ngày 30/12/2019 Vụ Khoa học công nghệ & Môi trường đã thông tin cho biết: Chủ nhiệm Chương trình “Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ sấy thăng hoa tại Việt Nam” của PGS.TS Nguyễn Tấn Dũng (Trưởng khoa Công nghệ Hóa học và Thực phẩm, Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM) và các cộng sự được chọn trao Giải thưởng Bảo Sơn năm 2019. Đây là một phần thưởng thật vô cùng quý giá đối với nhóm nghiên cứu chúng tôi, để tri ân cho khoa CNHH&TP và trường ĐHSPKT TPHCM đã nuôi dưỡng nhóm nghiên cứu chúng tôi. Một phần thưởng mà từ năm 1962 đến nay trường ĐHSPKT TPHCM mới có được, thật vô cùng tự hào.
Hơn 20 năm theo đuổi
Theo PGS.TS Nguyễn Tấn Dũng, công trình “Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ sấy thăng hoa tại Việt Nam” được anh và cộng sự triển khai từ năm 1999. Lúc đầu, chương trình gặp vô vàn khó khăn trong việc tìm nguồn kinh phí thực hiện, bản thân chủ nhiệm chương trình phải tự bỏ tiền ra để nghiên cứu. “Nhờ đam mê và mong muốn tạo ra sản phẩm công nghệ giúp ích cho cộng đồng, chúng tôi đã chế tạo được hệ thống sấy thăng hoa phiên bản DS-1 và DS-2. Năm 2006 – 2008 được sự hỗ trợ đề tài NCKH cấp bộ, chế tạo thành công hệ thống sấy thăng hoa phiên bản DS-3.
Đến năm 2009 bắt đầu thương mại hóa, khi đó mới có kinh phí tiếp tục nghiên cứu và cải tiến hoàn thiện sản phẩm, hoàn thiện các phiên bản tiếp theo. Nhóm đã chế tạo thành công từ hệ thống sấy thăng hoa phiên bản DS-4 đến DS-10, triển khai ứng dụng vào thực tế sản xuất tại các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trung tâm nghiên cứu trên toàn quốc, đồng thời xuất khẩu qua Campuchia và Lào”, PGS.TS Nguyễn Tấn Dũng chia sẻ.
Theo đánh giá của Hội đồng Giải thưởng Bảo Sơn, công trình “Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ sấy thăng hoa” mang lại hiệu quả kinh tế lớn, đã áp dụng vào thực tiễn sản xuất, tạo ra sản phẩm có giá trị kinh tế: Sữa ong chúa, tổ yến, nấm đông trùng hạ thảo, dịch chiết nấm linh chi, các chế phẩm sinh học… enzyme. Bên cạnh đó, công trình cũng tạo ra sản phẩm thực phẩm cao cấp, mang lại giá trị kinh tế cao cho nền nông nghiệp, tạo đầu ra ổn định phát triển nông nghiệp, phát triển công nghệ sau thu hoạch, chế biến thực phẩm, phát triển công nghệ sinh học, dược, mỹ phẩm… phát triển kinh tế đất nước.
Ở khía cạnh phát triển khoa học công nghệ, công trình khoa học có nhiều điểm mới, đều công bố 21 bài báo khoa học trên các tạp chí khoa học quốc tế có uy tín WoS/Scopus và được cấp bằng sáng chế. Ngoài ra, công trình nghiên cứu đã xuất bản 01 cuốn sách Kỹ thuật và Công nghệ sấy thăng hoa, 01 cuốn Freeze drying tại NXB ĐHQG TPHCM và 01 cuốn “The method to determine the rate of freezing water inside product” tại NXB LAP LAMBERT, Đức. Các tài liệu này đóng góp rất lớn cho giáo dục và đào tạo, đào tạo ra đội ngũ cán bộ kỹ thuật & công nghệ sấy thăng hoa chất lượng cao cho đất nước.
Điểm đáng chú ý, công nghệ hệ thống sấy thăng hoa hoàn thiện có giá thành chỉ bằng 1/4 – 1/3 so với thiết bị ngoại nhập cùng năng suất, tuổi thọ cũng như độ bền và chế độ bảo dưỡng. Ngoài ra, công trình cũng góp phần đào tạo cán bộ khoa học kỹ thuật trình độ cao.
Chấp nhận thất bại
PGS.TS Nguyễn Tấn Dũng có hành trình nghiên cứu khoa học (NCKH) khá thú vị. Sau khi tốt nghiệp đại học, anh đi làm tại công ty Nhật Bản về lĩnh vực lạnh và điều hòa không khí. Bốn năm sau đó, anh trở về tham gia vào lĩnh vực giáo dục, đồng thời tập trung học tập nghiên cứu sâu hơn. Đó cũng là bước ngoặt để anh bắt tay vào công trình “Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ sấy thăng hoa tại Việt Nam” từ 1999 mà lúc trước đã nuôi ý tưởng. Tính đến nay, chương trình “Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ sấy thăng hoa tại Việt Nam” do PGS.TS Nguyễn Tấn Dũng và cộng sự triển khai ngót nghét 21 năm.
Thực tế, NCKH là công việc không đơn giản, bởi nó tiềm ẩn nhiều rủi ro. Tuy nhiên, anh chia sẻ: “Nếu sợ thất bại không bao giờ làm được. Người làm NCKH phải chấp nhận rủi ro và lường trước được thất bại, để khi gặp không thất vọng và nản chí, mà đúc kết nên những kinh nghiệm quý báu”.
Khi hay tin đạt Giải thưởng Bảo Sơn, anh cho biết rất vui và hạnh phúc. “Để có kết quả này, tôi biết ơn tập thể Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM. Đặc biệt là lãnh đạo nhà trường đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi và các cộng sự yên tâm giảng dạy, lao động, học tập và nghiên cứu” – PGS.TS Nguyễn Tấn Dũng chia sẻ.
Theo PGS.TS Nguyễn Tấn Dũng, tiêu chuẩn đạt Giải thưởng Bảo Sơn rất nghiêm ngặt, các công trình nghiên phải thỏa mãn 3 tiêu chí: Có giá trị và được đăng tải trên tạp khí khoa học quốc tế có indexed in WoS/Scopus và có phát minh sáng chế; Triển khai ứng dụng vào sản xuất thực tế tại các nhà máy, doanh nghiệp, viện, trung tâm nghiên cứu;
Công trình giúp ích cho xã hội, góp phần phát triển kinh tế cộng đồng, phát triển đất nước, đồng thời thúc đẩy phát triển KHCN, GD-ĐT cho đất nước, cũng như tạo công ăn việc làm, xóa đói giản nghèo cho cộng đồng. Hôm nay 25/6/2020 tại Hà Nội, Bộ GDĐT đã tổ chức lễ trao giải thưởng Bảo Sơn 2019 cho nhóm nghiên cứu Chương trình “Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ sấy thăng hoa tại Việt Nam” của PGS.TS Nguyễn Tấn Dũng, Trưởng khoa Công nghệ Hóa học và Thực phẩm, Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM) và các cộng sự. Mọi chi tiết xin mời các bạn xem video clip sau đây.
PV Tổng hợp – Công Chương